Skóra jest największym narządem ludzkiego ciała. U dorosłego człowieka łączna jej powierzchnia wynosi ok. 2 m2 [1]. Powszechnie wiadomo, że promienie słoneczne niekorzystnie wpływają na skórę, powodując przedwczesne jej starzenie się, oparzenia słoneczne lub złośliwe czerniaki [2].
Światło słoneczne składa się z różnych zakresów promieniowania:
- UVA 320-400 nm,
- UVB 290-320 nm,
- UVC 100-290 nm.
W ciągu ostatnich kilku lat można zaobserwować wzrost zainteresowania stosowaniem olejków naturalnych jako filtrów przeciwsłonecznych. W Internecie powstało setki (jeśli nie więcej) postów i przepisów na domowe sposoby ochrony przeciwsłonecznej obiecujące naturalną ochronę przed promieniowaniem UV. W tym artykule postaram się dotrzeć do sedna tej tematyki, dostarczając faktów i obalając mity powstałe wokół oleju z pestek malin.
Olej z pestek malin – właściwości przeciwzapalne
Olej z pestek malin posiada właściwości przeciwzapalne, a w szczególności zapobiega zapaleniu dziąseł, wysypce, egzemie i innym uszkodzeniom skóry. Według Pourreta [1] i współpracowników, olej z pestek malin ma lepsze właściwości przeciwzapalne w porównaniu z innymi dobrze znanymi olejami np. olej z awokado, orzechów laskowych czy olej z kiełków pszenicy. Już w 1973 roku olej ten został opatentowany jako dobra ochrona przeciwsłoneczna, składnik pasty do zębów, kremów zapobiegających podrażnieniem skóry, olejków do kąpieli, kremów po goleniu, antyperspirantów, szamponów czy szminek [1].
WITAMINA E
Olej z pestek malin zawiera alfa oraz gamma-tokoferol będący silnym antyoksydantem chroniącym komórki przed wolnymi rodnikami. Wolne rodniki wpływają na komórki skóry powodując zmarszczki, utratę elastyczności skóry oraz plamki wiekowe. Witamina E chroni skórę przed tymi powszechnymi oznakami starzenia.
POLIFENOLE [5]
Polifenole są silnymi przeciwutleniaczami. Być może o nich słyszeliście, ponieważ zawiera je m.in. zielona herbata, czerwone wino czy oliwki. Badania wykazały, że polifenole chronią skórę przed promieniowaniem ultrafioletowym, poprawiają jej napięcie i elastyczność oraz wspomagają regenerację komórek skóry.
Czym jest SPF?
Współczynnik ochrony przeciwsłonecznej SPF (sunprotectorfactor) oznacza, ile razy dłużej można skórę chronioną badanym preparatem poddać działaniu słońca w porównaniu ze skórą niechronioną, bez ryzyka wywołania reakcji rumieniowej. Warto podkreślić, że zależność pomiędzy wartością SPF a ilością odbijanego lub pochłanianego promieniowania nie jest wprost proporcjonalna. Preparat o współczynniku SPF 15 chroni skórę przed promieniowaniem UVB w 93,3%, o SPF 30 – w 96,7%, a kosmetyk o SPF 50 – w 98,3%. Istotne jest, że żaden produkt nie może zapewnić 100% ochrony, dlatego hasła reklamowe sugerujące, że preparat zapewnia całkowitą ochronę przeciwsłoneczną nie mogą być prawdziwe.
W 2000 roku czasopismo Food Chemistry opublikowało artykuł na temat ochrony przed UVA oraz UVB oleju z pestek malin. W artykule tym przedstawiono badania wskazujące na skuteczność oleju z pestek malin zbliżoną do stosowanego w kosmetykach z SPF składnika jakim jest ditlenek tytanu [3].
Jeszcze inne badanie, opublikowane w International Journal of Pharmacology Research potwierdziło, że niektóre naturalne olejki eteryczne mają wartości SPF w przedziale od 6 do 20 [4].
Natomiast, przeprowadzone w 2014 r. badanie wykazało, że dodanie naturalnego oleju z pestek malin pozwala zmniejszyć ilość syntetycznych składników zawartych w komercyjnym kremie przeciwsłonecznym. Otrzymane wyniki dowodzą, że oleje (olej z pestek malin oraz olej z otrębów ryżowych) poprawiły absorpcję UV oraz aktywność antyoksydacyjną [2]. Na różnych blogach można znaleźć informacje (powołujące się na tą publikację), że preparat zawierający olej z pestek malin ma SPF jedynie 7 do 11. Jednak po dokładnym przeanalizowaniu przeprowadzonych badań można doczytać, że naukowcy nie badali czystego oleju z pestek malin, a chemiczną kompozycję przeciwsłoneczną z olejem z otrębów ryżowych, a co najważniejsze z chemicznymi filtrami przeciwsłonecznymi [2].
Podsumowanie
Jednym z powodów poszukiwania naturalnej ochrony przeciwsłonecznej jest lista potencjalnie szkodliwych substancji chemicznych zawartych w komercyjnych filtrach przeciwsłonecznych.
Nie wszystkie dotychczas opublikowane dane jednoznacznie potwierdzającą wysoki SPF (30-50) oleju z pestek malin [6]. W praktyce olej ten nie ma dokładnie określonego wskaźnika SPF, dlatego też nie powinien być traktowany jako samodzielny olej ochronny podczas opalania lub intensywnego kontaktu ze słońcem. Natomiast, olej z pestek malin bardzo dobrze sprawdzi się jako dodatek do naturalnych produktów kosmetycznych stosowanych na co dzień, wzmacniając ochronę przeciwsłoneczną.
Olej z pestek malin – Naturalna ochrona przed słońcem? – LITERATURA
- H. Pourrat, A. Pourrat, Compositions cosmeÂtiques et pharmaceutiques, French patent 7345501, 1973.
- G. Niculae, I. Lacatusu, N. Badea, R. Stan, B.S. Vasile, A. Meghea, Rice bran and raspberry seed oil-based nanocarriers with self-antioxidative properties as safe photoprotective formulations, Photochem. Photobiol. Sci., 2014, 13, 703-16.
- D. Oomah, S. Ladet, D. V. Godfrey, J. Liang, B. Girard, Characteristics of raspberry (Rubus idaeus L.) seed oil, Food Chemistry, 2000, 69, 187-193
- Jyotsna A Saonere Suryawanshi, IN-VITRO DETERMINATION OF SUN PROTECTION FACTOR AND EVALUATION OF HERBAL OILS, International Journal of Pharmacology Research, 2016, 6, 37-43.
- M. Kosmala, Z. Zduńczyk, J. Juśkiewicz, A. Jurgoński, J. Macierzyński, R. Jańczyk, E. Rój, Chemical Composition of Defatted Strawberry and Raspberry Seeds and the Effect of These Dietary Ingredients on Polyphenol Metabolites, Intestinal Function, and Selected Serum Parameters in Rats, J. Agric. Food Chem., 2015, 63, 2989–2996.
